Neon senagaty Türkmenistana uly girdejileri getirip biler — bilermen
17:46 22.08.2022 10226
Belli türkmen alymy, bilermen we tehniki ylymlarynyň doktory Allaberdi Ylýasow Türkmenistanda neonyň himiýa substansiýasynyň önümçilik mümkinçiligini geljegi uly taslama hasaplaýar. Bu barada CentralAsia.news habar berýär.
Ylýasowyň aýtmagyna görä, Türkmenistan ýurduň himiýa senagatynyň innowasion tehnologiýalarynyň esasynda neon öndürip biler. Bu element — çipleriň önümçiliginde esasy we zerur bolan düzüm bölegidir.
Neon — yssyz we reňksiz bir atomly inert gazydyr, ol asla hiç zat bilen diýen ýaly himiki reaksiýa girmeýär. Emma şol bir wagtda element ýokary elektrik geçirijiligine eýe we özünden tok geçirende ýagty gyzyl bolýar. Neon — dünýäde ýaýrawy boýunça wodoroddan, geliýde, kisloroddan we ugleroddan soň bäşinji ýerde durýar.
Onuň ýeke-täk çeşmesi howadyr. Ony pes temperaturaly rektifikasiýany ulanmak arkaly bölýärler. Netijede kisloroddan onuň has ýeňil düzüm böleklerini, ýagny Ne (neon) we He (geliý) aýrylýar. Netijede alynýan önüm bary-ýogy 10%-e çenli neogeliý garyndysyny saklap bilýär, onuň galan bölegini azot we wodorod düzýär.
«Senagat maksatlary üçin neon howadan suwuk azot we kislorod bölünende galyndy hökmünde howadan bölünip alynýar. Ol iki usulda amala aşyrylýar: adsorbsion ýa-da kondensasion» - diýlip habarda aýdylýar.
Ylýasowyň bellemegine görä, bu günki gün neonyň bahasy kub metrine 2 müň 500 amerikan dollaryna barabar. Bu diýildigi, arassa neonyň önümçiligi ýylda ýüzlerçe bolmasa-da, onlarça million dollara çenli tehnologik eksporty üpjün eder.
Bellemeli zatlaryň biri neon senagat pudagynda giňden peýdalanylýar. Bu element kriogen desgalarynda sowadyjy hökmünde çykyş edýär. Suwuk neon raketa ýangyjyny saklamak ýa-da kosmos şertlerini emele getirmek üçin tüýs laýyk gelýär.
«Şeýlelikde, Ne-nyň ulanyş çygry gün geçdigiçe giňeýär, onuň ulanyş gerimi hem artýar» - diýip, türkmen alymy belleýär.
Türkmenistan we Malaýziýa energetika toplumynda hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmagy maksat edinýär
Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň 18-19-njy dekabrda Malaýziýa resmi saparynyň netijeleri we Malaýziýanyň Premýer-ministri Dato Seri Anwar bin Ibrahim bilen gepleşikleriniň netijeleri boýunça Bilelikdäki Beýannama we resminamalara gol çekildi diýip, TDH habar berýär.
TDHÇMB-niň söwdalarynda suwuklandyrylan gazyň bahasy ýokarlandy
Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda 6-njy iýulda suwuklandyrylan tebigy gazyň bahasy ýokarlandy diýip, ORIENT agentligi habar berýär.
Türkiýe türkmen gazyny Anatoliýa TANAP boýunça getirmegi meýilleşdirýär
Türkmen tebigy gazyny Anatoliýa Anatoliýüsti gaz geçirijisi (TANAP) boýunça ibermek bolar diýip, Türkiýäniň wise-prezidenti Fuat Oktaý belledi.
«Tatneft» Türkmenistanda önümçilik infrastrukturasyny giňeltmäge taýýarlanýar
«Tatneft» rus kompaniýasynyň Türkmenistandaky şahamçasy ýurdumyzda bar bolan önümçilik infrastrukturasyny giňeltmegi meýilleşdirýär. Muňa türkmen habar beriş serişdelerinde neşir edilen degişli tender habar berýär.
Türkmenistanyň Prezidenti Petronas kompaniýasynyň ýolbaşçylary bilen duşuşyk geçirdi
18-19-njy dekabrda Malaýziýa resmi saparynyň çäklerinde Prezident Serdar Berdimuhamedow ýurduň iri nebitgaz kompaniýasy bolan Petronas kompaniýasynyň ştab-kwartirasyna baryp gördi. Duşuşykda hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hem-de döwrüň talaplary nukdaýnazaryndan, onuň häzirki ýagdaýy we geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. Söhbetdeşler netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin giň mümkinçilikleriň bardygyny bellediler diýip, TDH habar berýär.