Kükürtsiz gaz känlerini gözlemegiň ekologik ähmiýeti
09:20 19.08.2025 429
«Ýaşyl» energiýa bilen baglanyşykly ekologik meseleleri çözmegiň öňde durýan çözgütleri barada belläp geçmek zerur bolup durýar. Häzirki wagtda Türkmenistanda ekologik abadançylygy üpjün etmek, ýagny «ýaşyl» energiýanyň ýagty geljegi üçin maksatnamalaýyn işleriň üstünlikli amala aşyrylýandygy biziň her birimizi buýsandyrmak bilen, bu ugurdaky işlere öz goşandymyzy goşmaga borçly edýär.
Adamzat uzak taryhynyň dowamynda tebigata golaý durup, onuň baýlyklaryna, arassa ekologik gurşawyna örän aýawly çemeleşmäge çalyşýar. Döwrüň ösmegi we tehnologiýanyň üznüksiz kämilleşmegi netijesinde bolsa, tebigaty goramak, energiýa serişdeleriniň zyýanly galyndylaryny aradan aýyrmak bilen bagly taslamalar ýurdumyzda hem ylmy taýdan esaslandyrylyp, işjeň herekete girizilýär. Häzirki wagtda uglewodorodlar (gaz we nebit) dünýäde ýangyç hökmünde giňden ulanylýar. «Ýaşyl» energiýa çeşmelerini, ýagny «ýaşyl» energiýany almak üçin Günden, ýelden we suwdan peýdalanmagyň zerurlygy hut şunuň bilen düşündirilýär.
Türkmenistanyň günorta-gündogar sebitlerinde, «şatlyk» gorizonty diýlip atlandyrylýan, aşaky meliň aşaky goteriw mertebesiniň gazdoýgunly çägedaşlarynyň sebitleýin önümli gatlanmasynda tebigy gaz känleriniň onlarçasy açyldy. Türkmenistanyň gündogar sebitlerindäki, ýokarky ýuranyň kelloweý-oksford mertebesiniň karbonat çökündilerine degişli gazly känler bilen deňeşdirilende, bu känleriň artykmaçlygyna olaryň pes çuňluklarda ýerleşýändigi, tebigy gazynyň düzüminde kükürtwodorodyň ýoklugy, işläp taýýarlamagyň ýeňilligi we ekologik taýdan örän amatlylygy degişlidir. Şeýle-de häzirki wagtda gaz känlerini gözlemek, barlamak, buraw işlerini geçirmek we özleşdirmek, esasan, ägirt uly maýa goýumlary talap edýär. Işlenip geçilende gazynyň düzüminde kükürtwodorodyň bolmagy bilen ýüze çykýan geologik-senagat kynçylyklary bolan känleriň ýokarky ýura çökündileriniň karbonat formasiýasyna gabat gelýän, barmasy has kyn çuňluklarda ýatan gorizontlar bilen bagly bolmagydyr. Üstesine-de, gazynyň düzüminde kükürtwodorod bolan känler özleşdirilende, örän ygtybarly tehnologik enjamlaryň ulanylýandygyna garamazdan, tebigy gurşawa kükürtwodorodyň belli bir derejede täsiri ýetýär. Şonuň üçin hem pes çuňluklarda ýatan, täze kükürtsiz gaz känlerini ýüze çykarmak, gaz senagatynyň çig mal binýadyny berkitmek, ekologik taýdan tebigy gurşawy arassa saklamak örän möhüm mesele bolup durýar.
«Türkmengaz» döwlet konserniniň Ylmy-barlag tebigy gaz institutynyň hünärmenleri bu ugurda degişli işleri amala aşyrýarlar. Institutyň hünärmenleriniň teklipleri esasynda soňky döwürde birnäçe kükürtsiz gaz känleriniň açylandygyny bellemelidiris. Olara Hazarly, Demirgazyk Gazlydepe, Täjibaý, Täçmyradow gaz känleri degişlidir.
Hatyja
ÇOPANOWA,
«Türkmengaz»
DK-nyň Ylmy-barlag tebigy gaz institutynyň geofizika bölüminiň başlygy.
Mohammed Barkindo: erkin çykaryş kuwwatlyklary taryhda iň pes ýagdaýda, syýasy çözgütler zerur
Gazylyp alynýan ýangyçdan el çekmäge çagyryşyň netijesinde pudaga doly maýa goýmazlyk zerarly 62 ýyllyk taryhyň dowamynda OPEC ýurtlarynyň erkin çykaryş kuwwatlyklary iň pes ýagdaýda, bazarda nebit ýetmezçiliginiň meselesini çözmek üçin syýasy çözgütler zerur. Bu barada OPEC-iň Baş sekretary Mohammed Barkindo 5-nji iýulda Nigeriýadan geçen maslahatyň açylyşynda eden çykyşynda belledi. Görlüp oturylsa, bu Mohammed Barkindonyň köpçüligiň öňünde iň soňky çykyşy boldy. Ol şol gün gije aradan çykdy.
«Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara baglanyşyklylyk we ösüş» Halkara maslahaty 18-20-nji iýulda geçiriler
18-20-nji iýulda Aşgabatda «Halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri: özara baglanyşyklylyk we ösüş» Halkara maslahaty geçiriler. Forumyň maksady pandemiýadan soňky dikeldiş boýunça ileri tutulýan meseleleri maslahatlaşmak, halkara daşamalar ulgamynda täze şertlere uýgunlaşmak we netijeli halkara ulag-üstaşyr geçelgelerini ösdürmek bolup durýar.
Energetika hyzmatdaşlygyny ösdürmek — Azerbaýjanyň wekiliýeti bilen duşuşygyň üns merkezinde
Çarşenbe güni Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň binasynda wise-premýer, Türkmenistanyň Daşary işler ministri Raşid Meredowyň Aşgabada iş sapary bilen gelen Azerbaýjan Respublikasynyň Ykdysadyýet ministri Mikail Jabbarowyň baştutanlygyndaky wekilýet bilen duşuşygynda energetika ulgamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Bu barada Türkmenistanyň daşary syýasat edarasynyň saýty habar berýär.
Türkmenistanyň DIM-niň ýolbaşçysy Eýranyň energetika ministri bilen energetika we gaz pudagynda hyzmatdaşlygy maslahatlaşdy
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Raşid Meredow bilen Eýranyň Energetika ministri Abbas Aliabadiniň arasynda geçirilen duşuşykda energetika we gaz pudaklarynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meseleleri maslahatlaşyldy diýip, türkmen daşary syýasat edarasynyň saýtynda habar berilýär.
ABŞ daşary ýurtlara strategiki ätiýaçlygyndan nebit iberýär - HBS
Şu ýylyň iýun aýynda ABŞ strategiki nebit gorundan 5 mln töweregi nebit eksport etdi diýip, habar beriş serişdeleri gümrük statistikasynyň we çeşmeleriň maglumatlaryna esaslanyp habar berýär. Interfaksyň amerikan gümrükhanasynyň maglumatlaryn esaslanyp, habar bermegine görä, 470 müň barrel nebit Italiýanyň Triestine Tehasdaky ammardan iberildi. Triestden Merkezi Ýewropadaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlara nebiti ýetirýän turba geçiriji geçýär.